FCC SİRKÜLER
Tarih/Sayı : 20190713.017
Konu : İKALE SÖZLEŞMELERİNİN VERGİSEL BOYUTU
Açıklama : İkale sözleşmesi, 4857 sayılı İş Kanunundaki iş güvencesi hükümlerinin yürürlüğe girmesinin ardından yaygın bir hal almış ve genel olarak iş güvencesi kapsamındaki işçinin işe iade davası ile karşılaşmamak için, uygulamada ikale sözleşmelerinin kullanımı yaygınlaşmış ve Yargıtay tarafından da benimsenmiştir.
İşçi ve işverenin aralarındaki sözleşmeyi karşılıklı anlaşarak ikale (bozma) sözleşmesi veya karşılıklı sonlandırma sözleşmesi ile feshetmeleri halinde işçiye ödenecek tutar üzerinden hesaplanacak vergi tutarı ile ilgili tartışma ise 7103 sayılı kanun ile Gelir Vergisi Kanununun 25.maddesinde yapılan değişiklikle son bulmuştu.
Bu sirkülerde, İkale sözleşmesi kapsamında ödenecek ücretler üzerinden ödenecek Gelir Vergisi, SGK Primi ve Damga Vergisi tutarlarına ilişkin açıklamalar yer almaktadır.
Gelir Vergisi: (193 sayılı GVK 25.madde 7.bentte yapılan düzenlemeye göre) Yapılan ödemelerin toplamının Kıdem Tazminatı Tavanını aşan kısmı normal ücret sayılarak gelir vergisine tabi tutulacaktır.
SGK Primi: (5510 sayılı SSGSS Kanununun 80.maddesine göre) Sigorta primine tabi olmayan kazançlar sayılırken İkale ve karşılıklı sonlandırma sözleşmesi sayılmadığından Sözleşme yapılırken ödenecek tutarın ne kadarlık kısmının kıdem tazminatı ne kadarlık kısmının ihbar tazminatı vb olduğu belirtilirse, 80.madde de yazılı istisnalar uygulanacak geriye kalan tutarlara sigorta primi hesaplanacaktır. Aksi takdirde sadece ikale tazminatı yazıldığında tüm tutar sigorta primine tabi olacaktır.
Damga Vergisi: Damga Vergisi Kanununda bu konuda bir düzenleme yapılmadığından ödemelerin tümü damga vergisine tabi olacaktır.
Kanun: 193 - GELİR VERGİSİ KANUNU
Kanun maddesi ile ilgili diğer mevzuat bilgileri:
Tazminat ve Yardımlarda
Madde 25
Aşağıda yazılı tazminat ve yardımlar Gelir Vergisi'nden müstesnadır:
(7103 Sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle değişen bent; Yürürlük: 27.03.2018)
7. a) 25/8/1971 tarihli ve 1475 sayılı İş Kanunu ve 20/4/1967 tarihli ve 854 sayılı Deniz İş Kanununa göre ödenmesi gereken kıdem tazminatlarının tamamı ile 13/6/1952 tarihli ve 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanuna göre ödenen kıdem tazminatlarının hizmet erbabının 24 aylığını aşmayan miktarları (Hizmet ifa etmeksizin ödenen ücretler tazminat sayılmaz.);
b) Hizmet erbabının tabi olduğu mevzuata göre bu bendin (a) alt bendinde belirtilen istisna tutarının hesabında dikkate alınmak şartıyla, hizmet sözleşmesi sona erdikten sonra; karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibiçeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımlar (Bu bendin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.);
Kanun : 5510 - SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNU
Prime esas kazançlar
MADDE 80- (Değişik: 17/4/2008-5754/47 md.)
4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıların prime esas kazançları aşağıdaki şekilde belirlenir.
a) Prime esas kazançların hesabında;
1) Hak edilen ücretlerin,
2) Prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan o ay içinde yapılan ödemelerin ve işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen tutarların,
3) İdare veya yargı mercilerince verilen karar gereğince yukarıdaki (1) ve (2) numaralı alt bentlerde belirtilen kazançlar niteliğinde olmak üzere sigortalılara o ay içinde yapılan ödemelerin,
brüt toplamı esas alınır.
b) Ayni yardımlar ve ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev yollukları, seyyar görev tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödeme, keşif ücreti, ihbar ve kasa tazminatları ile Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgari ücretin % 30’unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarları, prime esas kazanca tabi tutulmaz.
c) (b) bendinde belirtilen istisnalar dışında her ne adla yapılırsa yapılsın tüm ödemeler ile ayni yardım yerine geçmek üzere yapılan nakdi ödemeler prime esas kazanca tabi tutulur. Diğer kanunlardaki prime tabi tutulmaması gerektiğine dair muafiyet ve istisnalar bu Kanunun uygulanmasında dikkate alınmaz.
)
