FCC SİRKÜLER
Tarih/Sayı : 20120703.028
Konu : İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU
Özet : 1-Bu kanun kamu ve özel sektörün tamamını ilgilendirmektedir.
2- 50 kişinin altında işçi çalıştıran işverenler de iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli görevlendirecekler.
-Az tehlikeli sınıfında yer alan ve çalışan sayısı 50 den az olan işyerleri için 01.07.2014
- Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfında yer alıp çalışan sayısı 50 den az olan işyerleri için 01.07.2013
-Diğer işyerleri 01.01.2013 tarihinden itibaren kanunun yükümlülüklerinden sorumlu olacaktır. (Çalışan sayısı 50 den fazla olan işyerleri)
3- Tam süreli iş yeri hekimi görevlendirilen iş yerlerinde, diğer sağlık personeli görevlendirilmesi zorunluluğu olmayacak.
4- İşverenin belirtilen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olması halinde hizmetin yerine getirilmesini üstlenebilecek.
5- İşyeri dışındaki kurum ve kuruluşlardan hizmet alınması işverenin sorumluluğunu ortadan kaldırmayacak.
6- 1 ila 9 arasında çalışanı olan işverenlerden; Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıflarında sayılanların iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili masrafları kurum tarafından karşılanacak. Kurum bu giderleri işverenlerin ödediği kısa vadeli sigorta primlerinden kaynak aktararak finanse edecek. ( Bu destekle ilgili yönetmelik çıkarılacak)
7- İş güvenliği uzmanları işyerlerinin tehlike durumuna göre derecelendiriliyor. Çok tehlikeli sınıfında sayılan işyerleri için A sınıfı belgeli uzman, tehlikeli sınıfı için B belgeli, az tehlikeli sınıfı için C belgeli uzman gerekiyor. Ancak kanunun geçici 4.maddesi ile 4 yıl daha A yerine B belgeli, 3 yıl daha B yerine C sınıfı belgeli uzman ile çalışılabilecek.
8- Maden, metal ve yapı işleri ile tehlikeli kimyasallarla çalışılan işlerin yapıldığı veya büyük endüstriyel kazaların olabileceği iş yerlerinde risk değerlemesi yapılmamış olması durumunda iş durdurulacak. 01.01.2013
9- Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfında sayılan işyerlerinde işçiler sağlık kontrolünden geçirilmeden işe alınamayacak. İşçiler ilk işe girişlerinde, iş değişikliklerinde ve rapor alıp işe geri döndükten sonra sağlık kontrolünden geçirilecek.01.01.2013
10- Çalışanlara iş sağlığı ve güvenliği konularında eğitim verilecek. Çalışan temsilcileri özel eğitilecek. Yaptığı işle ilgili eğitim aldığını belgeleyemeyenler çalıştırılamayacak. Eğitimlerde geçen süreler çalışma süresinden sayılacak. Eğitim masrafları işçilere yansıtılamayacak.01.01.2013
11- Bakanlık bu kanuna göre hazırlanacak belge ve bilgileri elektronik ortamda isteyebilecek. Çıkacak yönetmelikte muhtemelen açıklanacak.
12- İş yerlerinde çalışanlar arasından temsilciler seçilecek. 01.01.2013 (2-50 arasında çalışanı bulunan iş yerlerinde bir, 51 ile 100 arasında iki, 101 ile 500 arasında üç, 501 ile 1000 arasında dört, 1001 ile 2000 arasında beş, 2001 ve üzeri çalışanı bulunan iş yerlerinde altı çalışan temsilcisi görevlendirilir.) Birden fazla temsilcisi bulunan işyerlerinde baş temsilci temsilciler arasında yapılacak seçim ile belirlenir. Çalışan temsilcileri görevlerinden dolayı kısıtlanamayacak.
13- İşverenler 01.01.2013 tarihinden itibaren işyeri sağlık ve güvenliği ile ilgili konular da çok titiz davranmaları gerekiyor. Aksi halde büyük cezai yaptırımlar ile karşı karşıya kalacaklar. Bu konularda atılan her adımın belgelendirilmesi çok önemli olacak.
-Sağlık ve güvenlik ile ilgili araç ve gereçlerin sağlanması, bu konularda tedbirler alması, denetim yapması ve uygunsuzlukların giderilmesi konularında sorumlu tutuluyor.
-İşverenin sağlık ve güvenlik ile ilgili konularda risk değerlemeleri yapması gerekiyor.
-Çalışanlara verilen işin çalışana uygunluğu ( gebe, özürlü, sağlık problemi olanlar, emzirme dönemindekiler vs.)
-Acil durum planları, yangınla mücadele ve ilk yardım konularında yine işverene büyük sorumluluklar yükleniyor.
-Çalışanlar işyeri sağlık ve güvenliği ile ilgili risk konularında işveren tarafından bilgilendirilecek.
-Çalışanlardan bu konularda görüş ve öneri alınacak ve bu toplantılara katılmaları sağlanacak.
14- 4857 sayılı iş kanununda yapılan önemli değişiklikler,
-4857 de işveren vekilinin sorumluluğu işverene yüklenmişti. (2.madde 4.fıkra kaldırıldı.) 6331 ile işveren vekilleri işveren olarak tanımlandı. (3.madde 2.fıkra)
- İşverenin haklı nedenlerle derhal fesih hakkının yer aldığı 25. Madde ki 84.madde ye aykırılık ibaresi yerine açıkça işyerine sarhoş yahut uyuşturucu madde almış olarak gelmesi ya da işyerinde bu maddeleri kullanması” şeklinde değiştirilmiştir.
15- Kendi nam ve hesabına çalışanlar, ev hizmetleri, Türk silahlı kuvvetleri, genel kolluk kuvvetleri, milli istihbarat teşkilatı müsteşarlığı faaliyetleri, afet ve acil durum birimlerinin faaliyetleri, iş yurdu, eğitim güvenlik ve meslek edindirme faaliyetleri kanun kapsamına alınmamıştır.
16- Bu kanun hükümlerine uymayan işverenleri uymadıkları durumun neticesine göre 1.000 TL ile 80.000 TL arasında ağır para cezaları bekliyor. ( Sorumluluk başlangıcı; İşyeri hekimi, iş güvenlik uzmanı ve sağlık personeli işyerinin tehlike durumuna ve çalışan sayısına göre bu yazının 3. Maddesindeki tarihlerde, diğerleri 01.01.2013 )
- İşveren işçinin işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede güvenlik için gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi konusunda sorumludur. (2.000 TL.)
- İşyerinde alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukları düzeltir. ( 2.000 TL.)
-İş yeri güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi çalıştırmak veya dışarıdan hizmet almak zorundadır. ( 5.000 TL çalıştırmadığı her ay için)
-Sağlık personeli çalıştırmak veya dışarıdan hizmet almak zorundadır. ( 2.500 TL çalıştırmadığı her ay için)
-Yukarıda görevlendirdiği kişilere görevlerini yapmaları için gerekli araç, gereç, mekân ve zaman gibi ihtiyaçlarını karşılar (1.500 TL.)
-İş yerinde sağlık ve güvenlik hizmetleri yürütenler arasında koordinasyon sağlar. (1.500 TL.)
-Çalışanların sağlığı ve güvenliğini etkilediği bilinen konularda; görevlendirdiği kişi ve ya hizmet aldığı kurumlar ile dışarıdan kendi işi için çalışmaya gelen işçileri ve işverenlerini bilgilendirir. (1.500 TL.)
-Görevlendirdiği kişi ve ya hizmet aldığı kurumlar tarafından yazılı olarak bildirilen tedbirleri alır. (1.000 TL.)
-Görevlendirdiği kişi ve ya hizmet aldığı kurumlar görevlerini yerine getirirken kısıtlanırsa (1.500 TL.)
-İş yeri hekimi ve güvenliği uzmanının tam süreli çalışmasını gerektirdiği durumlarda, işveren işyeri sağlık ve güvenlik birimi kurar. Bu durumda haftalık çalışma saatlerine uyulur. (1.500 TL.)
-Çalışan temsilcileri seçer. Çalışan temsilcileri görevlerinden dolayı kısıtlanamaz. (1.000 TL.)
-Çalışan temsilcileri riskin azaltılması için öneride bulunma ve gerekli tedbirlerin alınmasını işverenden isteme hakkına sahiptir. (1.500 TL.)
-İşveren iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmak zorundadır. İşçilerin iş ekipmanı seçimi, işyerinin tertip ve düzeni, genç -yaşlı, engelli ve kadın çalışanların işe göre gruplama yapmak zorundadır. (3.000 TL. Aykırılığın devam ettiği her ay için 4.500 TL.)
-Acil durum planları, yangınla mücadele ve ilk yardım birimleri oluşturur. İşyeri dışındaki acil durum birimleri ile irtibatı sağlayacak gerekli düzenlemeleri yapar. (1.000 TL.)
-Ciddi, yakın ve önlenemeyen tehlikenin meydana gelmesi durumunda çalışanlara işi bıraktırıp güvenli yerlere gidebilmeleri için gerekli düzenlemeleri yapar. Bu durumların devamı halinde çalışanlardan işlerine devam etmelerini isteyemez. (1.000 TL.)
-Bütün iş kazaları ve meslek hastalıklarının kaydını tutar. Gerekli incelemeleri yapar ve rapor düzenler. İşyerinde yaralanma ve ölüme neden olmadığı halde ekipmanlar da zarar oluşması halinde inceleme yapar ve rapor düzenler. (1.500 TL.)
-İşveren iş kazalarını kazadan sonraki 3 iş günü içinde Sosyal güvenlik kurumuna bildirir. (2.000 TL.) diğer kanunlardaki yükümlülükler saklıdır.
-İşveren çalışanların sağlık durumlarını kontrol altında tutar. İşe girişlerde, iş değişikliğinde, İş kazası meslek hastalığı ve ya sağlık sebebiyle işten uzak kalıp tekrar çalışmaya başladığında ise talep etmeleri halinde, işe devam sürecinde bakanlığın belirlediği periyotlarda sağlık muayenelerinin yapılması zorunludur. (1.000 TL.)
-Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işlerde çalıştırılacak işçiler sağlık raporu olmadan işe alınamaz. (1.000 TL. her işçi için)
İşveren çalışanları; işyerinde karşılaşabilecekleri riskler, koruyucu ve önleyici tedbirler, İlk yardım, afet, yangınla mücadele ve tahliye konularında bilgilendirmek zorundadır. (1.000 TL. her işçi için)
-İşveren işçilerin iş sağlığı ve güvenliği eğitimi almasını sağlar. Bu eğitim özellikle işe başlamadan önce verilir. Mesleki eğitim alma zorunluluğu bulunan tehlikeli ve çok tehlikeli işlerde mesleki eğitim aldığını belgelemeyenler çalıştırılamaz. Geçici iş ilişkisi kurulan durumlarda da çalışacak olanlara eğitim verilir. Bu giderler işçilere yansıtılamaz. (1.000 TL. her işçi için)
-İşveren iş sağlığı ve güvenliği konularında işçilerin görüşlerinin alınması ve katılımlarının sağlanması konusunda sorumludur. (1.000 TL.)
-Elli ve daha fazla çalışanın bulunduğu altı aydan fazla süreli işlerde işveren iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalarda bulunmak üzere kurul oluşturur. Mevzuata uygun kurul kararlarını uygular. (2.000 TL.)
-Birden fazla iş yerinin bulunduğu iş merkezleri, iş hanları, sanayi bölgeleri gibi yerlerde, iş sağlığı ve güvenliği konusunda o yerin yönetimi sorumludur. Diğer iş yerlerini etkileyecek tehlikeler hususunda gerekli tedbirleri almaları için işverenleri uyarır. Bu uyarılara uymayan işverenleri bakanlığa bildirir. (5.000 TL.)
-Teftiş yapmak üzere bakanlık tarafından gönderilen müfettişleri engelleyen işverene (5.000 TL.)
-Denetimlerde tehlike görülüp faaliyeti durdurulan işyerinin işveren tarafından izinsiz devamı halinde (10.000 TL.)
-İşveren işin durdurulması sebebiyle işsiz kalan çalışanlara ücretlerini ödemekle veya ücretlerinde bir düşüklük olmamak üzere meslek veya durumlarına göre başka iş vermekle yükümlüdür. (1.000 TL. her işçi için)
-İşletmeye başlanmadan önce, büyük endüstriyel kaza oluşabilecek işyerleri için, işyerlerinin büyüklüğüne göre büyük kaza önleme politika belgesi veya güvenlik raporu işveren tarafından hazırlanır. Büyük kaza önleme politika belgesi hazırlamayan işverene (50.000 TL.),
-Güvenlik raporunu hazırlayıp Bakanlığın değerlendirmesine sunmadan işyerini faaliyete geçiren, işletilmesine Bakanlıkça izin verilmeyen işyerini açan veya durdurulan işyerinde faaliyete devam eden işverene (80.000 TL.)
-Bu kanun ile ilgili çıkarılacak yönetmelik konuları kanunda belirtilmiş olup yönetmelik beklenecektir. Bu yönetmeliklere uymayan işverene her ay için 1.000 TL. Ceza uygulanacaktır.
-Bu Kanunda belirtilen idari para cezaları gerekçesi belirtilmek suretiyle Çalışma ve İş Kurumu il müdürünce verilir. Verilen idari para cezaları tebliğinden itibaren otuz gün içinde ödenir. İdari para cezaları tüzel kişiliği bulunmayan kamu kurum ve kuruluşları adına da düzenlenebilir. Çalışanların tabi oldukları kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, bu kanunda hüküm bulunmayan hallerde 4857 sayılı kanunun bu kanuna aykırı olmayan hükümleri uygulanır.
)
