Bir defter kapanış dönemi daha geldi ve geçiyor. Ne yazık ki 2005 yılından beri yayınlanmasını beklediğimiz Yeni Türk Ticaret Kanunu halen yayınlanmadığı için, 52 sene evvel yayınlanmış olan 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununa uyarak, yevmiye defterini ocak, envanter defterini ise mart ayı sonuna kadar kapanış onayı için tasdik ettirmek zorundayız.
Türk Ticaret Kanununa göre zorunluluk arz eden bu husus, Vergi Usul Kanunu ve diğer mevzuatta ise hiç geçmiyor. Vergi cezası gerektirmemesi ve özellikle Yevmiye defteri için öngörülen Ocak ayı sonuna kadar onaylatılması şartı yüzünden uygulama neredeyse imkânsız hale geliyor. Ve çoğunlukla bu yüzden kapanış onayları da, göz ardı edilmeye devam ediliyor.
Sonra da öyle bir gün geliyor ki çok önemli bir dava da kapanış tasdiki yaptırılmadığı için ticari defterler mahkemede sahibi lehine delil olamıyor. Suçlunun bulunması da tabiî ki uzun sürmüyor, suçlu yevmiye defterine kapanış tasdikini ocak sonuna kadar yaptırmayan Meslek Mensubu.
Peki, neden şubat değil, mart değil, dava açılmadan önceki her hangi bir tarih değil de ocak sonu. Kanun öyle diyor da ondan, hangi kanun, ticaretin at arabalarıyla yapıldığı dönemde yayınlanan 6762 sayılı kanun.
Vergi kanunlarına göre KDV beyannamesi 24 Ocak’a, son dönem geçici vergi beyannamesi ise 14 Şubat a kadar (hem de %10 hata payı ile) verilebilirken, Yevmiye defteri (mahsup fişi dökülüyorsa) 45 gün içinde yani Şubatın 15 ine kadar yazdırılabilirken. Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi 25 Marta, Kurumlar Vergisi Beyannamesi 25 Nisan a kadar verilebilirken, Türk Ticaret Kanununa göre Yevmiye Defterini 31 Ocak a kadar yazdırıp Noter e onaylatmak zorundasın. Ya da gözümle görmedim ve inanmak istemiyorum ama yapanların olduğu hep söylenir, kapanış tasdiki için noterden bir numara ayırtırsın, defteri ne zaman yazdırıp bitirirsen o zaman götürüp sanki ocak sonunda götürmüşsün gibi onaylatırsın. Noteri de en büyük suçlardan birisine alet edersin.
Bir üniversite Profesörü diyor ki “Ne bu kadar kızıyorsun ocak sonuna kadar yevmiye defterini yazdır, kapanış tasdikini yaptır, yılsonu işlemlerini, hatta geç gelen faturaları da defterine daha sonra işle. Haklı tabi, Vergi Usul Kanununda kapanış tasdiki olmadığı için mahkemeyi ilgilendirmeyen bütün her şeyi kapanış tasdikinden sonra deftere yazmanda bir sakınca yok. Ben de hiç uygulama yapmamış olsaydım herhalde aynı şeyi söylerdim.
Yeni Türk Ticaret Kanunu Taslağındaki Durum;
Henüz mecliste oylanmayan Yeni Türk Ticaret Kanununda ise Kapanış tasdiki yine var. Hatta “Pay defteri, karar ve genel kurul toplantı ve müzakere defteri gibi işletmenin muhasebesiyle ilgili olmayan defterler de ticarî defterlerdir” diyerek bütün defterler kapanış tasdikine tabi hale getiriliyor.
Yeni kanunun güzel tarafı muhasebeyi ilgilendiren kısımlarda Türkiye Muhasebe Standartlarına atıflarda bulunuyor olması. Defterlerle ilgili 64.madde ve madde gerekçesinde de Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun hareket edileceği yazıyor. Defterler elektronik ortamda tutulmaya başlanırsa da kapanış tasdikleri ile ilgili konuda Sanayi ve Ticaret Bakanlığının düzenleme yapması öngörülüyor.
Bu konu ancak yeni kanun yürürlüğe girdiğinde çözüleceğe benziyor, kapanış tasdiki olmasın deme hakkımız yok. Çünkü, kapanış tasdikinin ana amacı defter sayfalarının boş veya satırlarının aralıklı olup olmadığını denetlemek ve böylece, sonradan eski tarihli kayıt yapılmasının önüne geçmektir. Bence de, kapanış tasdiki olsun, ama akla, mantığa ve diğer kanunlara uygun bir tarihte olsun.
SMMM Bülent FIÇICI
Kaynak:
—6762 Sayılı Türk Ticaret Kanunu
—Yeni Türk Ticaret Kanunu Tasarısı
