Yazılar - ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİNDE UYGULAMA VE TUTARLAR NETLEŞTİ - (31.12.2007)

ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİNDE UYGULAMA VE TUTARLAR NETLEŞTİ - (31.12.2007)

Yazı Boyutu

Tarih : 5.12.2008 - 21:17:28

Asgari Geçim İndiriminin Uygulanmasına ilişkin 265 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği yayınlandı.

Asgari Geçim İndiriminin Uygulanmasına ilişkin 265 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği yayınlandı.

Böylelikle uygulamanın nasıl yapılacağı konusunda hiçbir şüphe kalmadı. Ancak, ülkemizde net ücretle çalışanlar ile bordrolardaki kayıt dışılığın yüksek olması, bir de uygulamanın işletme ve meslektaşlarımıza ilave yükler getirmesinden dolayı tartışma bitecek gibi gözükmüyor.

Tebliğin ardından asgari ücretinde açıklanması, bu uygulamadan kimin kaç Yeni Türk Lirası yararlanacağı konusundaki soru işaretlerini de ortadan kaldırdı.

Kim Ne Kadar Yararlanacak;

2008 ilk altı ay Asgari ücret ve aile durumuna göre bordro ile Asgari Geçim İndirimi tutarları;

(01.01.2008-30.06.2008)	Brüt Ücret	SSK pirimi %14	İşs.pirimi %1	Asg.Geç. İndirimi	Gelir Ver %15	Dam.Ver. %06	Kesinti top.	Net Maaş
Asgari Geçim İnd.Önce	608,40	85,18	6,08	0,00	77,57	3,65	172,48	435,92
Bekâr ise	608,40	85,18	6,08	45,63	31,94	3,65	126,85	481,55
Çocuksuz ve eşi çalışıyor	608,40	85,18	6,08	45,63	31,94	3,65	126,85	481,55
1 çocuklu ve eşi çalışıyor	608,40	85,18	6,08	52,47	25,10	3,65	120,01	488,39
2 çocuklu ve eşi çalışıyor	608,40	85,18	6,08	59,32	18,25	3,65	113,16	495,24
3 çocuklu ve eşi çalışıyor	608,40	85,18	6,08	63,88	13,69	3,65	108,60	499,80
4 çocuklu ve eşi çalışıyor	608,40	85,18	6,08	68,45	9,12	3,65	104,03	504,37
5 çocuklu ve eşi çalışıyor	608,40	85,18	6,08	73,01	4,56	3,65	99,47	508,93
6 çocuklu ve eşi çalışıyor	608,40	85,18	6,08	77,57	0,00	3,65	94,91	513,49
Çocuksuz ve eşi çalışmıyor	608,40	85,18	6,08	54,76	22,81	3,65	117,72	490,68
1 çocuklu ve eşi çalışmıyor	608,40	85,18	6,08	61,60	15,97	3,65	110,88	497,52
2 çocuklu ve eşi çalışmıyor	608,40	85,18	6,08	68,45	9,12	3,65	104,03	504,37
3 çocuklu ve eşi çalışmıyor	608,40	85,18	6,08	73,01	4,56	3,65	99,47	508,93
4 çocuklu ve eşi çalışmıyor	608,40	85,18	6,08	77,57	0,00	3,65	94,91	513,49

2008 ikinci altı ay Asgari ücret ve aile durumuna göre bordro ile Asgari Geçim İndirimi tutarları;

(01.07.2008-31.12.2008)	Brüt Ücret	SSK pirimi %14	İşs.pirimi %1	Asg.Geç. İndirimi	Gelir Ver. %15	Dam.Ver. %06	Kesinti top.	Net Maaş
Asgari Geçim İnd.Önce	638,70	89,42	6,39	0,00	81,43	3,83	181,07	457,63
Bekâr ise	638,70	89,42	6,39	45,63	35,80	3,83	135,44	503,26
Çocuksuz ve eşi çalışıyor	638,70	89,42	6,39	45,63	35,80	3,83	135,44	503,26
1 çocuklu ve eşi çalışıyor	638,70	89,42	6,39	52,47	28,96	3,83	128,60	510,10
2 çocuklu ve eşi çalışıyor	638,70	89,42	6,39	59,32	22,11	3,83	121,75	516,95
3 çocuklu ve eşi çalışıyor	638,70	89,42	6,39	63,88	17,55	3,83	117,19	521,51
4 çocuklu ve eşi çalışıyor	638,70	89,42	6,39	68,45	12,98	3,83	112,62	526,08
5 çocuklu ve eşi çalışıyor	638,70	89,42	6,39	73,01	8,42	3,83	108,06	530,64
6 çocuklu ve eşi çalışıyor	638,70	89,42	6,39	77,57	3,86	3,83	103,50	535,20
7 çocuklu ve eşi çalışıyor	638,70	89,42	6,39	81,43	0,00	3,83	99,64	539,06
Çocuksuz ve eşi çalışmıyor	638,70	89,42	6,39	54,76	26,67	3,83	126,31	512,39
1 çocuklu ve eşi çalışmıyor	638,70	89,42	6,39	61,60	19,83	3,83	119,47	519,23
2 çocuklu ve eşi çalışmıyor	638,70	89,42	6,39	68,45	12,98	3,83	112,62	526,08
3 çocuklu ve eşi çalışmıyor	638,70	89,42	6,39	73,01	8,42	3,83	108,06	530,64
4 çocuklu ve eşi çalışmıyor	638,70	89,42	6,39	77,57	3,86	3,83	103,50	535,20
5 çocuklu ve eşi çalışmıyor	638,70	89,42	6,39	81,43	0,00	3,83	99,64	539,06

Bordro rakamları asgari ücretle çalışan bir kişinin aile durumuna göre düzenlenmiştir. Ancak Asgari Geçim İndirimi sütununda gösterilen rakamlar ücret ne olursa olsun tüm ücretliler için aynı olacaktır.

1.dönem 6 çocuklu olup da eşi çalışan bir kişi veya 4 çocuklu olup da eşi çalışmayan bir kişi hiç vergi ödemeyecek iken. 2.dönem de ise Asgari Ücretin artmasına karşın Asgari Geçim İndirimine esas alınacak rakamın artmamasından dolayı 7 çocuklu olup da eşi çalışan bir kişi veya 5 çocuklu olup da eşi çalışmayan bir kişi hiç vergi ödemeyecektir.

İlgili kanun ve tebliğe yönelik eleştiriler;

Aynı ücreti alanlardan, eşi çok yüksek tutarlarda kira geliri veya başka gelirler elde eden bir çalışanın vergisi, eşi asgari ücretle çalışana göre daha düşük olacak. Çünkü kanunda eşinin çalışıyor veya gelir elde ediyor olması sadece ücretle çalışıyor olması anlamına geliyor.
Asgari ücret yıllık değil de 6 şar aylık belirlendiği dönemlerde işçiler ödenecek vergi açısından dezavantajlı olacak. Hesaplamanın bir yıl boyunca yılbaşındaki asgari ücret tutarı üzerinden yapılacak olması böyle bir sonucu doğuruyor.
Özürlü vatandaşlarımızın birçoğu bu avantajdan yararlanamayacak. Özellikle 1.derece sakat olarak sakatlık indiriminden yararlanan ve hiç vergi ödemeyenler için asgari geçim indirimi söz konusu olmayacak.
Ay içinde işyeri değiştiren çalışanlar her iki işyerinde de oranın tamamından yararlanacaklar. Örnek: Asgari ücretin 2 katı maaş alan bir işçi 15 Nisan da bir işyerinden ayrılıp 16 Nisan da başka bir işyerine başlarsa, her iki işyerinde de aynı tutarda vergi avantajı sağlamış olacak. Yasa ve tebliğe göre Yeni işveren önceki işyerini takip etmek, İşçi de bunu bildirmek zorunda değil. (Farklı tarihlerde olduğu için aynı anda birden fazla işveren den alınan ücret kapsamına da girmiyor).
Daha önce YTL ye geçişte olduğu gibi, program satıcıları bu işi fırsat bilerek, programlarındaki değişikliği ücretsiz yapmıyorlar. Bunun sonucu olarak da işveren ve muhasebecilerin bordro programlarının değiştirilmesinden dolayı yüksek tutarlarda ek maliyete katlanması gerekecek. Tüm ülkede kullanılan programların miktarı ve çeşitliliği düşünüldüğünde sıkıntının boyutu daha net anlaşılıyor.
Asgari Geçim indirimi bordrosunun yılda bir defa ve değişiklik oldukça düzenlenerek gerektiğinde ibraz edilmek üzere saklanması gerektiği açıklandı. İşçi sayısı veya işçi sirkülâsyonu fazla olan işyerlerinde ise bu yıllık bordronun her ay düzenlenerek saklanmasında fayda olacak.
Tebliğdeki olumlu gelişme ise işçilerin “Aile durumu bildirimlerini” vermeleri ve sonuçlarından sorumlu olacak olmaları taahhütname alınmasına gerek bırakmadı.

Uygulamada Yapılması Gerekenler:

İlk yapılması gereken İşçilerin bu konuda bir duyuru ile bilgilendirilmesi olmalı. Bu duyuruda Asgari Geçim İndiriminin ne olduğu, uygulamanın nasıl yapılacağı, alınacak bildirimlerde yanlış beyanda bulunulması sonucu çalışanlarında ceza göreceği konularının işlenmesinde fayda var.(Ek-1 Örnek Duyuru).

Bu konuda aklıma hemen vergi iadesi ile ilgili bir Yargıtay kararı geldi. Karar da; Vergi iade zarfı ile işverene yanlış bildirimde bulunan işçinin iş akdinin işverence tazminatsız olarak fesih edilmesinde yasaya aykırılık bulunmadığı yazıyordu. Gelecekte de Aile durumu bildirimlerini yanlış veren işçiler ile ilgili benzer yaptırımlar uygulanabilir. 4857 sayılı İş Kanununun 25/2-e fıkrası bunun uygulanması için yeterli zemini oluşturuyor. O halde bu bildirimin öneminin çalışanlara iyi anlatılmasında fayda var. Ayrıca, kimin ne kadar yararlanacağı da bu duyuruya eklenebilir.

İkincisi, çalışanlardan Aile Durumu Bildirimlerinin bir an önce alınmaya başlanması,

Üçüncüsü, Bildirimlerin alınma işleminin tamamlanmasına müteakip, Asgari Geçim İndirimine Ait Yıllık Bordronun ocak ayı içersinde düzenlenmesi,

Son yapılacak ise 2008 yılı Ocak ayı bordrolarında Asgari Geçim İndirimi tutarlarının ayrıca gösterilerek net ödenecek ücrete ilave edilmesi ve Ocak ayı maaşları ile birlikte çalışanlara ödenmesi olacaktır.

Kaynak:

—5615 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun.

—264 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği.

—265 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği.

—Yargıtay 9. HD. 24.03.1998 tarih ve E. 1998/27, K. 1998/5649 sayılı Kararı

Ek-1

ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ HAKKINDA DUYURU (ÖRNEK)

01.01.2007 tarihinden itibaren kaldırılan Vergi İadesi yerine Asgari Geçim İndirimi uygulaması getirilmiştir.
Çalışanların aile durumuna göre değişik oranlarda hesaplanacak olan Asgari Geçim İndirimi tutarı bordrolarda gösterilecek ve çalışanlara net ücretlere ilave edilerek ödenecektir.
Çalışanlar Aile Durumu Bildirim Formlarını doldurarak 02 Ocak 2008 tarihine kadar İnsan Kaynakları Bölümüne vereceklerdir. Çalışanlar durumlarında değişiklik olması halinde (ölüm, doğum, evlenme, eşin çalışmaya başlaması vb.) 1 ay içersinde yeni bildirimi tekrar vereceklerdir.
Aile Durumu Bildirim Formunda evli olup olmadığı, evli ise eşinin çalışıp çalışmadığı ve başka gelirinin olup olmadığı, çocuklarının yaşları ve öğrenim durumları gibi bilgiler mevcuttur.
Şahsi, medeni haller ve aile durumu hakkında gerçeğe aykırı beyanda bulunan işçilere maliye tarafından vergi zıyaı cezası uygulanacaktır. Ayrıca bilerek yanlış bildirimde bulunan işçilerin iş akitleri 4857 sayılı iş kanununun 25/2-e fıkrasına göre tazminatsız fesih edilebilecektir.
Bu kanun kapsamında eşinin çalışıp çalışmadığı ve eşinin gelirinin olup olmadığı sorusundan anlaşılması gereken ücretli olarak çalışıp çalışmadığıdır.
18 yaşına kadar olan çocuklar ve öğrenimi devam edenlerden 25 yaşını aşmamış olanlar ile ilgili vergi indirimi yapılacaktır. Yaşları daha büyük olanlar veya ayrılan eşlerin nafaka verilmeyen çocukları için indirim uygulanmayacaktır.
Anne ve Babasını kaybetmiş bakmakla yükümlü olunan torun varsa çocuk kapsamında değerlendirilecektir.