1950 yılı başından itibaren kullanılan Kurumlar Vergisi Kanunu, yerini 21.06.2006 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan ve 2006 yılı başından itibaren yürürlüğe giren 5520 sayılı yeni Kurumlar Vergisi Kanununa bıraktı.
Uygulamalarda açıklık, homojenlik ve bütünlüğü sağlamak amacı ile yeniden yazılmaya başlanan temel vergi kanunlarından diğer ikisi olan, Gelir Vergisi Kanunu ve Vergi Usul Kanununun da 2006 yılı içersinde yerlerini yenilerine bırakması bekleniyor.
Yeni Kanunda öne çıkan değişiklikler:
- Oran %30 dan %20 ye düşürüldü. Buna paralel olarak geçici vergi oranı da %20 ye çekildi. Ve geçici vergi ile ilgili oranı %5 e kadar indirmeye ve tekrar %20 ye kadar artırmaya Bakanlar Kuruluna yetki verildi.
Bu değişiklikle beraber şirket kurmak daha avantajlı hale geldi.
2005 yılında 51.600,00-YTL matrah beyan eden Gelir Vergisi mükellefi ile Kurumlar Vergisi mükellefi aynı vergiyi öderlerken, 2006 yılında bu rakam 23.000,00-YTL sına indi. Gelir Vergisi tarifesinin artan oranlı olmasından dolayı 2006 yılında 23.000,00-YTL nin üzerinde matrah beyan eden mükelleflerden kurumlar vergisi mükellefleri, gelir vergisi mükelleflerine göre daha az vergi ödeyeceklerdir.
- Ancak unutulmamalı ki, Kurumlar Vergisi Mükellefleri ortaklarına kar dağıtmaya kalktıkları takdirde, yapılan ödemeler üzerinden %15 ilave vergi stopajı doğmakta (22.07.2006 tarihli bakanlar kurulu kararı ile %10 dan %15 e çıkarıldı), dağıtılan kâr kişi başına (2006 yılı için) 36.000,00-YTL yi geçtiği takdirde ise, şahısların ayrıca beyanname vermeleri gerekmektedir.
- Beyan zamanı değiştirilerek son tarih 15 nisan dan 25 nisan a uzatıldı. Ödeme zamanında ise herhangi bir değişiklik yapılmadı. Yine eskiden olduğu gibi çıkan vergi nisan sonunda tek taksitte ödenecek.
- Kanunun 5.maddesinin e bendine göre, Kurumların en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde bulunan taşınmaz ve iştirak hisseleri ile kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından doğan kazançların %75 lik kısmı kurumlar vergisinden muaf tutulacak. (bu maddenin eski hali; taşınmaz ve iştirak senetlerinin satışından doğan kazançlar yine iki tam yıl elde tutma şartı ile KV sinden tamamen muaf şeklinde idi)
- Şirketin paraya ihtiyacı olduğunda ortaklarından para alması ve bunun karşılığında faiz ödemesi işlemine Örtülü Sermaye deniliyor.
Önceki kanunda örtülü sermaye ile ilgili hükümler net olmayan ifadelerle yer alıyor bu da vatandaş ile vergi idaresini sık sık karşı karşıya getiriyordu. Bu konu yeni kanunda netleştirildi. Kurumların, %10 veya daha fazla hisseye sahip ortaklarından veya bu ortaklarla ilişkili olan kişilerden kullandığı borçların herhangi bir tarihte kurumun öz sermayesinin 3 katını aşması halinde aşan kısım Örtülü Sermaye olarak nitelendirilecek. Örtülü sermaye durumu sonradan tespit edildiğinde, ödenen faiz, kur farkı vb giderler kanunen kabul edilmeyen gider sayılarak şirkete ilave kurumlar vergisi ve vergi zıyaı cezası çıkacak, diğer taraftan ortağa kar payı dağıtıldığı varsayılarak %15 stopaj vergi zıyaı ile birlikte istenecek.
- Şirketin fazla parası var ve ortağına bunu faizsiz olarak veya piyasa koşullarına göre düşük faizle kullandırıyor ise o zaman da Örtülü Kazanç Dağıtımı gündeme geliyor.
Bu durumda borç veren şirket, faiz gelirini gizlemiş sayılacak ilave kurumlar vergisi ve vergi zıyaı cezası ödemek zorunda kalacak. Borcu alanın ise kar payı aldığı varsayılarak ilgili yılsonu itibari ile %15 stopaj vergi zıyaı ile birlikte istenecek.
Yatırım İndiriminde Gelinen Son Nokta:
1963 yılından beri uygulanmakta olan Yatırım İndirimi Uygulamasına 01.01.2006 tarihinden itibaren son verildi. (5479 sayılı kanun)
Gelir Vergisi kanununa konulan Geçici madde 69 ile de devreden yatırım indirimi ve başlanılan yatırımlar ile ilgili özel bir düzenleme yapıldı. Bu düzenlemeye göre;
2005 yılı sonu itibari ile devreden yatırım indirimleri ile 24.04.2003 tarihinden önceki başvurulara istinaden düzenlenen teşvik belgeleri kapsamında ve 4842 sayılı kanuna göre 01.01.2006 tarihinden önce başlanılmış yatırımlardan oluşacak yatırım indirimleri, istenildiği takdirde 2006, 2007, 2008 yılı kazançlarından indirilebilecek. Yatırım indirimi haklarını kullanmak isteyen işletmeler için kurumlar vergisi oranı %20 yerine %30 olarak uygulanacak.
2008 sonunda halen devreden yatırım indirimi hakkı kalmış ise silinecek olmasının Anayasadaki kazanılmış haklara ters düşmesinden dolayı dava konusu olması ve mükellef lehine sonuçlar doğurması bekleniyor.
SMMM Bülent FIÇICI
