Tarih / Sayı :
20241102.032
Konu : VUK Sirküleri / 176 (Enflasyon
Düzeltmesinin Uygulaması Hakkında)
Kaynak : Gelir
İdaresi Başkanlığı İnternet Sitesi-01.11.2024
1-
01.11.2024 tarihinde yayımlanan ve 31.12.2023 ile
30.06.2024 de yapılacak
olan uygulamayı anlatan
sirkülerde birçok işletmenin yapmış olduğu enflasyon düzeltmesinin aksine
açıklamalar yer almaktadır.
2-
Stokların düzeltilmesinde kullanılacak olan
yöntemlerden olan Basit
Ortalalama Yöntem (BOY) için 555 nolu tebliğde
“mali tabloların ait olduğu aya
ilişkin fiyat endeksinin (Yİ-ÜFE), bu endeks ile bir önceki geçici vergi
döneminin sonundaki fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) toplamının ikiye bölünmesi
sonucu bulunan endekse bölünmesiyle elde edilen katsayı olarak hesaplanmaktadır”
ifadesi yer almaktadır.
Sirkülerde
yapılan açıklama; “söz konusu hesap yöntemine ilişkin açıklamalar
yapılırken her bir geçici vergi döneminde de enflasyon düzeltmesinin uygulanacağından
hareketle gerekli tanımlamalar yapılmıştır”.
“Söz konusu formülde enflasyon düzeltmesinin uygulanmadığı geçici vergi
dönem sonundaki fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) yerine, enflasyon
düzeltmesinin uygulandığı en son geçici vergi dönemi ya da hesap dönemi
sonundaki fiyat endeksinin (Yİ-ÜFE) dikkate
alınması gerekmektedir”.
Yapılan bu açıklamaya göre
30.06.2024 tarihinde basit ortalama yöntemde uygulanacak
endeks %3,421 yerine %8,881 olmalıydı.
Bu açıklamaya göre 2024 yılı sonunda yapılacak enflasyon düzeltmesinde, yıl
içinde enflasyon düzeltmesini yapanlar stokları son 45 günden gelmiş gibi, yıl
içinde enflasyon düzeltmesini yapmayanlar ise stokları son 180 günden gelmiş
gibi endeksleme yapacaklardır.
3-
Yıllara yaygın inşaat işleri ile uğraşanlar
enflasyon düzeltmesi sonucunda
oluşan 178 ve 358 hesap bakiyelerini gelecek dönemlerde enflasyon
düzeltmesine tabi tutmayacaklardır.
4-
Enflasyon düzeltmesi sonrası Ar-Ge
ve tasarım harcamalarının alt hesabında
izlenen düzeltme farkları
Ar-Ge ve tasarım indirimine konu edilmeyecektir. Ar-ge ve tasarım indirimine
konu edilebilecek harcamaların fiilen yapılmış olması gerekmektedir.
5-
İndirimli kurumlar vergisi uygulaması kapsamında
enflasyon düzeltmesi
sonrası bilançonun
aktifinde izlenen harcamalara ilişkin düzeltme farkları yatırıma katkı
tutarının hesabında dikkate alınmayacaktır. İndirimli kurumlar vergisi
uygulamasında sadece teşvik belgesine bağlanan yatırımlarla ilgili fiilen
yapılan harcamaları ya da indirime konu edilmemiş bu harcamaların yeniden
değerlemesinden kaynaklı tutarların indirimli kurumlar vergisine konu edilmesi
mümkün bulunmaktadır.
6-
Kazancı vergiden istisna edilen faaliyetlerinin yanında, vergiye
tabi kazanca
ilişkin faaliyetleri
de bulunan bu mükellefler, uygun bir dağıtım anahtarı kullanarak enflasyon düzeltmesi
sonucunda oluşan kar ya da zararların istisna kazançlara tekabül eden kısmını
tespit edeceklerdir.
7-
Kazançlarının bir kısmı Kurumlar Vergisi Kanununun 32 nci
maddesi
kapsamında indirimli kurumlar vergisi oranına esas teşkil
eden faaliyetlerden oluşmakla birlikte, indirimli oran uygulanmayan
faaliyetleri de bulunan mükellefler, uygun bir
dağıtım anahtarı kullanarak enflasyon düzeltmesi sonrası oluşan kar ya
da zararlarına uygulayacakları kurumlar vergisi oranlarını tespit edeceklerdir.
Diğer bir ifadeyle, kazancına indirimli kurumlar vergisi oranının
uygulandığı faaliyetlerinin yanı sıra, %25 oranının uygulanacağı kazançları da
bulunan mükellefler; maliyet, hasılat gibi unsurları dikkate almak suretiyle
uygun bir dağıtım kullanacak ve bu dağıtım anahtarıyla enflasyon düzeltmesi
sonucunda oluşan kar ya da zararlarına uygulayacakları kurumlar vergisi oranını
tespit edeceklerdir.
8-
Enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan
kar/zarar farkı kurum kazancının
tespitinde
dikkate alınmayan mükelleflerde enflasyon düzeltmesi kar/zararlarını gelir
tablolarında ve bilançolarında gösterecekler, beyanname üzerinde ise enflasyon
farkını kkeg veya diğer indirim olarak dikkate alacaklardır.
9-
Finansman gider kısıtlamasının
hesaplanmasında 2023 yılı sonunda enflasyon
Düzeltmesi yapılmamış
finansal tablolar dikkate alınacaktır.
10- Alınan
ve verilen depozitolar ile gelecek dönemlere ait giderlerin
enflasyon
düzeltmesine tabi
tutulması sonucu oluşan farklar kapatılırken 649 veya
659 hesaba alınması, bu farklar 2023 yılı
sonundan kaynaklanıyorsa kanunen kabul edilmeyen gider veya gelir olarak
dikkate alınması gerekmektedir.
11-
Sermayeye eklenmiş olan öz sermaye kalemlerine ait enflasyon fark
hesaplarının,
tasfiye sebebiyle ortaklara dağılması
halinde ise söz konusu tutarlar işletmeden çekilmiş
sayılacak ve çekilen bu tutarların vergilendirilmesinde Kurumlar Vergisi
Kanununun 32/B maddesi hükmü dikkate alınacaktır.
Bu sirküler 01.11.2024
tarihinde Gelir İdaresi Başkanlığının internet sitesinde yayımlanmıştır.
Söz konusu sirkülere aşağıdaki linkden
ulaşabilirsiniz.