GES ve RES YATIRIMLARINDA İNDİRİMLİ KURUMLAR VERGİSİ
Enerji yatırımına yönelik Güneş Enerjisi Santrali (GES) ve Rüzgâr Enerjisi Santrali (RES) yatırımları, teşvik mevzuatı kapsamında sadece Genel Teşvik Belgesi desteklerinden (KDV istisnası ve Gümrük Vergisi muafiyeti) yararlanırken, 24.02.2022 tarihinde mevzuatta yapılan değişiklik ile Bölgesel Teşvik Belgesi desteklerinden yararlanmaya başladı.
Son dönemde enerji maliyetlerinde meydana gelen yüksek artışlar ve bu yatırımların bölgesel destek kapsamına alınması ile GES ve RES yatırımlarına olan ilgi ciddi anlamda arttı.
Bölgesel Teşvik Belgesi kapsamına alınan GES ve RES yatırımlarının yararlanacağı destek unsurları; KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, kurumlar ve gelir vergisi indirimi, sigorta primi işveren hissesi desteğidir. 6. Bölgede sigorta primi işçi hissesi desteği ve gelir vergisi stopajı desteği de bulunmaktadır. Öte yandan, başka bölgesel yatırımlarda yer alan faiz desteği ise bu yatırım türünde uygulanmayacaktır.
Bu bölgesel desteklerinin en avantajlısı ve uygulaması zor olanı kuşkusuz ki yatırıma vergisel katkı anlamındaki kurumlar ve gelir vergisi indirimi, yani yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar vergi oranının indirimli uygulanmasıdır. Bu konunun önemi ve çok soru almamdan dolayı da bu yazımın konusunu diğer destek unsurlarına çok girmeden, GES ve RES yatırımlarında İndirimli Kurumlar Vergisi olarak belirledim.
İlgili Mevzuat;
15.06.2012 tarihli ve 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın
EK-2B “İllerin Bölgesel Desteklerden Yararlanabilecek Sektörlerine İlişkin Sektör Numaraları” başlıklı tablosunun (14) numaralı dipnotuna 24.02.2022 tarihinde;
“Lisanssız faaliyet kapsamında ve bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücü ile sınırlı olmak kaydıyla, güneş enerjisine dayalı elektrik üretim tesisi yatırımları ile rüzgâr enerjisine dayalı elektrik üretim tesisi yatırımları faiz/kâr payı desteği sağlanmaksızın, 1., 2. ve 3. bölgelerde gerçekleştirilmeleri halinde 4. bölgede uygulanan, 4., 5. ve 6. bölgelerde gerçekleştirilmeleri halinde ise bulunduğu bölgede uygulanan bölgesel desteklerden yararlanır.” İfadesi eklenmiştir.
Yatırım Teşvik Belgesi;
GES ve RES yatırımlarında Yatırım Teşvik Belgesi alınabilmesi için, asgari sabit yatırım tutarının 1. ve 2. bölgelerde 3 milyon TL, 3.,4.,5. ve 6. bölgelerde ise 1,5 milyon TL olması ve en az 240KW gücünü ihtiva etmesi, panellerin ve çelik konstrüksiyonun yerli üretici firmalardan temin edilmesi gerekmektedir.
Yatırımın Türü;
Bu tür yatırımlar işletmedeki diğer yatırımlardan bağımsız olarak gerçekleştirildiğinden T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (Bakanlık) tarafından yatırım cinsi Komple Yeni Yatırım olarak değerlendirilmekte ve Komple Yeni Yatırım Teşvik Belgesi verilmektedir.
Yatırıma Katkı Oranı ve Vergi İndirimi Oranı:
Kararnamedeki ifadeye göre ilk 4 bölgede yapılan yatırımlar 4. bölge desteklerinden yararlanacağı için bu yatırımlarda yatırıma katkı oranı (yko) %30, vergi indirim oranı (vio) ise %70 olarak uygulanacaktır. 5. bölgede yko %40, vio %80, 6. Bölgede yapılacak yatırımlarda ise yko %50, vio %90 olarak uygulanacaktır. 4. ve 5. bölgenin osb’lerinde yapılacak yatırımlar bir alt bölgenin desteklerinden faydalandırılacaktır.
Kararnameye geçici 8. madde olarak 22.02.2017 tarihinde ilave edilen ve 2017-2022 yılları için uygulanan yatırıma katkı oranına +15 puan ilave ve vergi indirim oranının %100 olarak uygulanması, sadece imalat sanayiine yönelik (US-97 Kodu 15-37 arasında olan) yatırımlar için uygulandığından GES ve RES yatırımları bu kapsam dışındadır. Bu yatırımların Uluslararası Sektör Kodu yani US-97 kodu 40 olarak belirlenmiştir.
Kısacası bu yatırımlar için gerek yatırım döneminde gerekse yatırım döneminden sonra ilk 4 bölgede yatırıma katkı oranı %30 vergi indirim oranı ise %70 olarak uygulanması, yapılan yatırımın %30 una ulaşıncaya kadar Kurumlar Vergisi oranı %20 ise %20 yerine %6 olarak (%70 indirimli) uygulanması anlamına gelmektedir.
Yatırım Döneminde İndirimli Kurumlar Vergisi;
Kurumlar Vergisi Tebliğine 10 seri nolu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği ile eklenen 32.2.5. bölümünde de ifade edildiği üzere, yatırım döneminden kasıt; yatırıma fiilen başlanılan tarihi içeren geçici vergilendirme döneminin başından tamamlama vizesi yapılması amacıyla Bakanlığa müracaat tarihini içeren geçici vergilendirme döneminin son gününe kadar olan sürenin anlaşılması gerekmektedir. Öte yandan yatırımın fiilen tamamlandığı tarihin, tamamlama vizesine müracaat tarihinden önceki bir tarih olarak gerçekleşmesi halinde, yatırımın fiilen tamamlandığı tarihin geçici vergilendirme döneminin son gününün, yatırım döneminin sona erdiği tarih olarak dikkate alınması gerekir.
Her ne kadar uygulamada Bakanlık, Komple Yatırım Teşvik Belgesi olarak vermiş olduğu teşvik belgelerinin süresini üç yıllık verip, 2012/1 sayılı tebliğe istinaden 4,5 yıla kadar uzatma imkânı olsa da, özellikle GES yatırımlarında yatırım dönemi çok kısa sürmektedir. Genellikle tüm yatırım birkaç ayda tamamlanmaktadır.
Burada yatırım dönemini ilk yatırım harcaması yapılan tarihin geçici vergi döneminin başından son yatırım harcaması yapılan geçici vergi döneminin son günü olarak değerlendirmeli ve bu dönem aralığında İndirimli Kurumlar Vergisinin diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara isteğe bağlı olarak uygulanabileceği unutulmamalıdır.
Diğer faaliyetlerden elde edilen kazanç, yatırıma katkı tutarının tamamının kullanılmadığı teşvik belgeleri kapsamında, yatırımlardan elde edilen kazançlar dışında kalan kazançlar tümüdür.
Yatırım döneminde, tüm diğer faaliyetlerden elde edilen kazanca İndirimli Kurumlar Vergisi uygulanabildiğinden, normalde yatırım dönemini uzun tutmak, vergi indirim hakkını daha avantajlı hale getirmektedir. Ancak özellikle GES yatırımları kısa sürede tamamlandığından ve yatırımdan kazanç elde etmeye başlanıldığından, yatırım dönemini çok uzatma imkânı da bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, yatırımı tamamladıktan sonraki dönemlerde kalan yatırıma katkı tutarını 11 seri nolu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğindeki esaslar dahilinde yeniden değerlemeye tabi tutarak kullanılmayan tutarı artırmanın da bir avantaj olduğu unutulmamalıdır.
Yatırım döneminde yatırımdan kazanç elde edilmeye başlanıldığı takdirde, elde edilen kazanca İndirimli Kurumlar Vergisi uygularken, aynı zamanda diğer faaliyetlerden elde edilen kazanca da İndirimli Kurumlar Vergisi uygulanabilecektir.
Yatırımdan Elde Edilen Kazançlara İndirimli Kurumlar Vergisi;
Gerek yatırım döneminde gerekse yatırım döneminden sonra yatırımdan kazanç elde etmeye başlanıldığında, yatırımdan elde edilen kazancın ayrı olarak hesaplanarak bu tutara İndirimli Kurumlar Vergisi uygulanması gerekmektedir.
Önceki bölümlerde de belirtiğim üzere, Bakanlık GES ve RES yatırımlarına Komple Yatırım Teşvik Belgesi vermektedir. Komple Yatırım Teşvik Belgelerinde de yatırımdan elde edilen kazancın hesaplanması zorunlu olup, tevsi yatırımlarda olduğu gibi, hesaplanamıyorsa sabit kıymetlerin orantılanması imkânı bulunmamaktadır.
Bu yatırımlar enerji yatırımı olduğu için, yatırımdan elde edilen kazancın ayrı hesaplanması konusunda, yatırımdan elde edilen enerji tasarrufunun ve satışı halinde satış gelirinin toplamının kazanç olarak dikkate alınması, bu yatırım ile ilgili yapılan giderlerin (tamir, bakım, işçilik, amortisman vb) toplamının bu kazançtan düşülerek, net kazancın İndirimli Kurumlar Vergisine tabi tutulması gerekmektedir.
Sonuç;
GES ve RES yatırımları 24.02.2022 tarihinden itibaren Bölgesel Teşvik Belgesi ile desteklenecek yatırım konuları içine dahil edilmiştir. Bakanlık tarafından Komple Yeni Yatırım Teşvik belgesi verilen bu yatırımlar için yatırım döneminde diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara istenildiği takdirde İndirimli Kurumlar Vergisi uygulanabilecektir.
Yatırımdan kazanç elde edilmeye başlanıldığında ise yatırımdan elde edilen kazancın (enerji tasarrufu da bir kazançtır) ayrı hesaplanması ve bu kazanca İndirimli Kurumlar Vergisi uygulanması zorunlu olup, uygulanmadığı takdirde uygulanmayan kısım için bu haktan vazgeçilmiş sayılacaktır.
Her ne kadar bu tür teşvik belgeleri üç yıllık verilse de yatırım tamamlandığı zaman kapatma vizesine başvurulması ve takip eden yıllarda kalan yatırıma katkı tutarının yeniden değerleme oranı ile endekslenerek daha yüksek tutarda vergi indirimi imkânı sağlanması avantajlı olacaktır.
YMM BÜLENT FIÇICI
22.01.2023
.jpg'))
